AbstractsBiology & Animal Science

Het syndroom van Sjögren is een chronische ziekte waarbij klieren ontstoken raken, vooral de speeksel- en traanklieren, met een droge mond en droge ogen als gevolg. Daarnaast kunnen de ontstekingen zich ook uiten in andere organen zoals de longen, nieren of bloedvaten. Bijna alle patiënten zijn chronische vermoeid. Na reumatoïde artritis is Sjögren de meest voorkomende systemische auto-immuunziekte. Ondanks het frequent voorkomen van deze ziekte is er relatief weinig aandacht voor en zijn de behandelopties gering. Door de komst van biologische ‘Disease Modifying Antireumatische Drugs’ (DMARDs) en de mogelijkheid om hier onderzoek mee te doen bij deze ziekte kan hierin verandering worden gebracht. Deze DMARDs richten zich op cellen en cytokinen die betrokken zijn bij de pathogenese van deze ziekte en worden beschouwd als veelbelovend. In dit proefschrift wordt het effect van het hebben van Sjögren op het dagelijks functioneren en arbeidsparticipatie onderzocht, wordt de werkzaamheid van twee biologische DMARDs(rituximab, abatacept) geëvalueerd en wordt het vermogen van de European League Against Rheumatism (EULAR) Syndroom van Sjögren Disease Activity index (ESSDAI) en de EULAR Sjögren Syndrome Patient Reported index (ESSPRI) om het effect van behandeling in primair SS te evalueren bestudeerd. De belangrijkste bevindingen van dit onderzoek zijn de grote impact van het hebben van Sjögren op kwaliteit van leven, werk en arbeidsongeschiktheid, de observatie dat ESSDAI en ESSPRI gevoelige instrumenten zijn voor het meten van veranderingen in ziekteactiviteit en de veelbelovende effectiviteit van rituximab en abatacept in de behandeling van het syndroom van Sjögren.; Sjögren’s syndrome, the most common systemic autoimmune disease after rheumatoid arthritis, is characterized by chronic inflammation of the exocrine glands. The salivary and lacrimal glands are commonly affected, resulting in dry mouth and dry eyes. Extraglandular involvement can occur, and includes pulmonary disease, renal disease and vasculitis. Almost all patients suffer from chronic fatigue. Sjögren’s syndrome can be primary or secondary, the latter being associated with other autoimmune diseases such as rheumatoid arthritis and systemic lupus erythematosus. Although there is currently no curative or causal treatment for Sjögren’s syndrome, various supportive and palliative treatment options are available. Biological disease-modifying antirheumatic drugs (DMARDs) have become available over the past decade. These DMARDs target cells and cytokines involved in the pathogenesis of Sjögren’s syndrome, and are considered promising therapies. In this thesis, the impact of having Sjögren’s syndrome on patients’ functioning and daily activity is investigated, the efficacy of 2 biological DMARDs (rituximab, abatacept) is assessed, and the ability of the European League against Rheumatism (EULAR) Sjögren’s Syndrome Disease Activity Index (ESSDAI) and the EULAR Sjögren’s syndrome Patient Reported Index (ESSPRI) to monitor the effect of intervention treatment in…